Naar inhoud

Winkelwagen

Je winkelwagen is leeg

Concentratieproblemen: wat zit erachter en wat kun je doen?

In onze drukke, digitale wereld zijn concentratieproblemen voor veel mensen een dagelijks terugkerend obstakel. De constante stroom aan prikkels, meldingen, verantwoordelijkheden en verwachtingen maakt het lastig om je aandacht écht ergens bij te houden. Zowel volwassenen als kinderen merken dat hun focus versnippert — soms zonder directe aanleiding, soms na periodes van stress, hormonale veranderingen of slapeloosheid. 

Bij Mayura horen we dit steeds vaker terug van mensen die bij ons aankloppen: “Mijn hoofd voelt vol, ik kan me niet meer concentreren zoals vroeger.”

In dit artikel vind je de oorzaken van concentratieproblemen, hoe je ze herkent en, belangrijker nog, wat je eraan kunt doen. Je vindt concrete tips, wetenschappelijke inzichten en ervaringen van mensen die via kleine stappen grote veranderingen merkten.

Wat zijn concentratieproblemen?

Als je moeite hebt om langere tijd bij één taak te blijven, snel afgeleid raakt, dingen vergeet of foutjes maakt die je normaal niet zou maken, dan kan dat wijzen op een concentratieprobleem. We hebben allemaal weleens een dag waarop het moeilijk is om erbij te blijven — bijvoorbeeld na een slechte nacht of in een drukke periode — maar wanneer deze klachten vaker terugkomen of je dagelijks functioneren beïnvloeden, is het meer dan alleen ‘even druk in je hoofd’.

Bij Mayura zien we dit in verschillende vormen terug. Sommige mensen die bij ons aankloppen, geven aan dat ze in gesprekken plots afdwalen met hun gedachten. Anderen vergeten simpele afspraken of stellen telkens weer taken uit. Bij volwassenen hangt het vaak samen met werkdruk, hormonale veranderingen of psychische klachten. Bij kinderen ligt de oorzaak vaker in ontwikkelingsprocessen of leerproblemen.

De cijfers
Een recente studie laat zien dat 4 op de 10 Nederlanders regelmatig moeite hebben met concentreren (zie bron 1).
En onder vrouwen tijdens zwangerschap of overgang is dat zelfs ruim 70% (zie bron 2). Ook jonge mensen melden zich vaker met klachten: prestatiedruk, schermtijd en onrustige slaap lijken hier belangrijke factoren te zijn (zie bron 3).

Belangrijk: concentratieproblemen zijn niet alleen ‘in je hoofd’. Er spelen vaak fysieke, emotionele en leefstijlgerelateerde factoren mee. En juist omdat het zo verweven is met ons dagelijks leven, is het waardevol om er met zachtheid én nieuwsgierigheid naar te kijken.

Wat zijn Concentratieproblemen

Welke symptomen duiden op concentratieproblemen?

Concentratieproblemen laten zich vaak niet in één duidelijke vorm zien. Het zijn eerder kleine signalen die zich opstapelen — tot je op een dag merkt: “Mijn hoofd zit vol, ik kom nergens écht toe.”

Mensen die contact opnemen met Mayura , omschrijven het vaak als: “Ik spring van het ene naar het andere, maar krijg niks écht af.” Of: “Mijn hoofd is druk, maar mijn energie is laag.” Herkenbaar?

Een uitgebreid artikel over de symptomen van concentratieproblemen

Typische kenmerken bij volwassenen

  • Moeite om een taak af te maken of lang met één activiteit bezig te blijven
  • Snel afgeleid door geluiden, meldingen of interne gedachten
  • Vergeetachtigheid: afspraken vergeten, herhaaldelijk dezelfde info nodig hebben
  • Een ‘wattig’ of chaotisch hoofdgevoel
  • Geen overzicht meer hebben, moeite met prioriteren of plannen
  • Onbedoelde foutjes door slordigheid of afwezigheid
  • Taken blijven uitstellen of steeds van de hak op de tak gaan
  • Vermoeid zijn na simpele taken, zowel fysiek als mentaal
  • Innerlijke onrust of snel verveeld raken bij stilzitten

Hoe uit zich dit bij kinderen?

Bij kinderen zie je vaak een andere uiting, zoals dromerigheid, afgeleid zijn tijdens schoolwerk, het vergeten van instructies of moeite hebben met dingen afmaken. Soms worden ze bestempeld als ‘lui’ of ‘ongedisciplineerd’, terwijl er juist sprake is van overprikkeling of een onrijp brein.

Concentratieproblemen zijn niet altijd zichtbaar aan de buitenkant. Volwassenen zijn vaak goed in het compenseren met lijstjes, overwerken of alles ‘onder controle willen houden’. Maar onder dat laagje efficiëntie zit vaak stress of overbelasting.

'mentaal weer ruimte'

Renske (42)
“Ik voelde me net een browser met twintig tabbladen open. Ik kon me niet meer op één ding tegelijk focussen.”
Na een combinatie van Brain+, rustmomenten en het aanbrengen van vaste structuur, merkte ik: “Ik heb mentaal weer ruimte. Mijn werk voelt niet meer als een achtbaan.”

Concentratie multitasken

Wat veroorzaakt concentratieproblemen?

Concentratieproblemen ontstaan meestal niet door één duidelijke oorzaak. Het is vaak een samenloop van fysieke, mentale én omgevingsfactoren.
Hier zie je de meest voorkomende:

  • Stress en verhoogde cortisolwaarden
    Langdurige stress leidt tot een verhoogde aanmaak van cortisol. Dit beïnvloedt de hippocampus, het deel van je brein dat betrokken is bij geheugen en focus. Hierdoor kun je moeite krijgen met helder denken en je aandacht erbij houden (zie bron 1.
  • Verstoorde slaapkwaliteit
    Een slechte nachtrust vermindert direct je cognitieve functies. Vooral je werkgeheugen en aandachtsspanne zijn gevoelig voor slaaptekort (zie bron 2).
  • Overmatig multitasken
    Steeds schakelen tussen e-mail, telefoontjes en meldingen zorgt ervoor dat je brein voortdurend moet ‘herstarten’. Gemiddeld duurt het 23 minuten voordat je weer volledig in een taak zit (zie bron 3).
  • Voedingspatroon en tekorten
    Een dieet laag in omega-3 of rijk aan suikers en bewerkte voeding kan je hersenfunctie negatief beïnvloeden. Vooral omega-3 vetzuren zoals DHA zijn essentieel voor een goede concentratie en cognitieve gezondheid (zie bron 4).
  • Psychische en hormonale schommelingen
    Mentale klachten zoals angst, depressie of burn-out maken het lastiger om gefocust te blijven. Ook hormonale fasen zoals overgang of zwangerschap hebben aantoonbare invloed op je cognitieve scherpte.
  • Omgevingsfactoren
    Open kantoren, drukke huishoudens, veel meldingen op je telefoon: het zijn allemaal prikkels die je brein uit focus halen.

Meer over oorzaken concentratieproblemen

Concentratie afgeleid

Hoe kun je concentratieproblemen bij volwassenen herkennen?

Bij volwassenen uit een verminderde focus zich vaak op subtiele manieren. Ze raken sneller afgeleid tijdens een overleg, een mail of een telefoongesprek. Informatie blijft minder goed hangen, het overzicht raakt kwijt en taken stapelen zich op of blijven liggen. Er worden meer slordige foutjes gemaakt, en zelfs simpele klusjes kunnen voelen als een enorme berg.

Veel mensen geven aan dat ze zich mentaal moe voelen, soms al na een korte werkdag. Er is innerlijke onrust, gepieker, of een gevoel van ‘doorrennen zonder grip’.

Wat het lastig maakt: volwassenen zijn vaak goed in het verbergen van deze signalen. Ze compenseren met lijstjes, lange werkdagen of streng zijn voor zichzelf. Maar achter dat masker kan overbelasting schuilgaan. Zeker in een werkomgeving vol prikkels en multitasking kan dit uiteindelijk leiden tot uitputting of zelfs burn-out.

Wat kun je zelf doen tegen concentratieproblemen?

  • Een van de eerste stappen bij concentratieklachten is het creëren van meer rust — in je omgeving én in je hoofd. Begin klein: maak je werkplek overzichtelijk en zorg voor zo min mogelijk afleiding. Denk aan zachte kleuren, opgeruimde oppervlakken en stilte waar mogelijk.
  • Werk in duidelijke blokken. De Pomodoro-methode is daarbij heel praktisch: 25 minuten gefocust werken, gevolgd door een korte pauze. Het helpt je brein om ritme en hernieuwde focus te vinden.
  • Zet tijdens concentratietaken je meldingen uit en sluit tabbladen die je niet nodig hebt. Leg je telefoon even in een andere kamer of zet ’m op vliegtuigstand. Je aandacht is kostbaar – bescherm die.

  • Voeding speelt ook een belangrijke rol. Kies voor voeding die je brein ondersteunt: voldoende groenten, gezonde vetten, noten, vis en vezels. Omega-3 vetzuren staan bekend om hun positieve effect op cognitieve functies.
  • Zorg daarnaast voor regelmatige slaap. Je brein heeft die nachtrust hard nodig om op te ruimen, te herstellen en op te laden. Een vast ritme en een prikkelarme slaapkamer maken hier een groot verschil.
  • Beweging helpt om spanning los te laten én je hersenen van nieuwe energie te voorzien. Zelfs een wandeling van tien minuten buiten kan al helderheid brengen.
  • Plan elke dag momenten van echte rust in. Ademhalingsoefeningen, mindfulness of gewoon even in de natuur zijn, geven je zenuwstelsel de kans om te resetten.
  • En vergeet niet: digitale tools kunnen ook helpen. Denk aan focus-apps, rustgevende geluiden of een overzichtelijke takenlijst in een planner.
  • Tot slot: kijk ook eens terug op momenten waarop je wél goed kon focussen. Wat werkte toen? Door die omstandigheden vaker bewust op te zoeken, geef je jezelf de beste kans op meer helderheid en rust in je hoofd.

Hoe kun je concentratieproblemen bij kinderen aanpakken?

Wanneer kinderen moeite hebben met concentreren, zie je dat vaak terug in dromerigheid, snel afgeleid zijn of moeite met het afmaken van taken. Dat kan zorgen voor frustratie, onzekerheid of zelfs strijd — thuis of op school. Gelukkig zijn er zachte en haalbare manieren om hen hierin te begeleiden, zonder het meteen te ‘problematiseren’.

Maak het afwisselend en licht

Kinderen leren makkelijker als ze plezier hebben. Wissel taken af met beweging, creativiteit of spelvormen. Door het luchtig te houden, blijft hun aandacht beter aanwezig.

Kleine stapjes, duidelijke beloning

Kleine, haalbare opdrachten met een beloningsmomentje tussendoor zorgen voor succeservaringen. Een eenvoudige sticker, knuffel of compliment kan al een wereld van verschil maken.

Structuur geeft rust

Een vaste dagindeling, herkenbare volgorde van taken en een rustige werkplek helpen kinderen om te weten wat ze kunnen verwachten. Dat schept veiligheid en voorkomt overweldiging.

Schermvrij focustijdje

Zorg dat tijdens huiswerktijd schermen even uit staan. Gebruik bijvoorbeeld een kookwekker of een speelse timer om een ‘focusblokje’ aan te kondigen — en plan daarna iets leuks als beloning.

Elke dag naar buiten

Beweging is niet alleen goed voor het lichaam, maar ook voor het brein. Buiten spelen, fietsen of gewoon even rennen maakt letterlijk ruimte in het hoofd.

Als de klachten langer aanhouden of het kind last krijgt van faalangst of teruggetrokken gedrag, is het verstandig om samen met school of een orthopedagoog te kijken naar extra ondersteuning. Vroeg signaleren helpt vaak om problemen vóór te zijn — en om je kind te laten ervaren dat het wél kan.

Welke behandelingen zijn er voor concentratieproblemen?

Wanneer concentratieproblemen langer aanhouden of je dagelijks functioneren gaan belemmeren, kan professionele ondersteuning helpend zijn. Samen met een behandelaar kijk je dan naar de diepere oorzaken en wat jij nodig hebt om weer grip te krijgen op je aandacht.

Er zijn verschillende vormen van begeleiding mogelijk:

  • Psycho-educatie
    Je leert meer over wat concentratieproblemen precies zijn, waar ze vandaan komen en hoe leefstijl en omgeving invloed hebben op jouw focus.
  • Cognitieve gedragstherapie (CGT)
    Deze therapievorm helpt je om belemmerende gedachten en patronen te herkennen en stap voor stap te doorbreken. Vooral bij stress, burn-out of somberheid biedt dit waardevolle inzichten.
  • Vaardigheidstraining
    Je traint praktische vaardigheden zoals plannen, structureren, omgaan met afleiding en het vasthouden van aandacht.

  • Medicatie of supplementen
    In sommige gevallen, bijvoorbeeld bij ADHD of ernstige aandachtsklachten, kan medicatie een ondersteunende rol spelen. Dit gebeurt altijd in overleg met een arts en onder zorgvuldige begeleiding. Meer over ADHD & medicatie.
    Er zijn ook natuurlijke middelen als alternatief voor medicatie, zo ook bijvoorbeeld natuurlijke Ritalin, een alternatief voor adhd medicijnen.
  • Behandeling van onderliggende klachten
    Als er sprake is van bijvoorbeeld slaapproblemen, angst of depressie, wordt daar eerst aandacht aan besteed. Pas wanneer die basis stabieler is, wordt de focus weer helderder.

Soms is het de combinatie die het verschil maakt. Een traject van coaching, therapie én natuurlijke ondersteuning in de vorm van concentratie supplementen zoals Brain+ (dat mensen bij Mayura regelmatig inzetten ter ondersteuning van focus en stressbalans), kan samen zorgen voor een stevige basis van waaruit je verder kunt bouwen.

Behandelingen duren gemiddeld drie tot zes maanden en kunnen zowel fysiek als online plaatsvinden — afhankelijk van wat bij jou past.

Kunnen concentratieproblemen een gevolg zijn van stress?

Ja, absoluut. Stress is misschien wel een van de meest voorkomende oorzaken van concentratieproblemen die we bij Mayura tegenkomen. Wanneer je langdurig gespannen bent, maakt je lichaam voortdurend stresshormonen aan, zoals cortisol. Dat zorgt ervoor dat je brein in een soort overlevingsmodus schiet — helder nadenken, prioriteiten stellen of gefocust blijven worden dan ineens stukken lastiger.

Je geheugen hapert, je gedachten dwalen af, en zelfs eenvoudige taken kunnen overweldigend aanvoelen. Vooral als die spanning zich opstapelt, merk je dat je aandacht versnipperd raakt en je hoofd ‘vol’ zit. Wat veel mensen niet weten: chronische stress verandert ook echt iets in je breinstructuur. De gebieden die verantwoordelijk zijn voor concentratie, geheugen en emotieregulatie raken overbelast of zelfs uitgeput.

Daarom is het belangrijk om niet alleen de symptomen aan te pakken, maar óók te kijken naar de oorzaak. Wat maakt dat je zo lang onder spanning staat? Waar zit ruimte voor verzachting, vertraging of verandering?

Marlise concentratie

"Invloed van stress op concentratie enorm"

Marlise, Mayura (47)
“Ik heb ook concentratieproblemen ervaren door te veel stress. Ik had lange tijd een 'wattenhoofd'. Na een burn-out hielp de ayurveda me te herstellen.
Mijn persoonlijke verhaal lezen? Lees mijn blog.

Wat is het verschil tussen concentratieproblemen en aandachtsproblemen?

Hoewel de termen 'concentratieproblemen' en 'aandachtsproblemen' vaak als synoniem gebruikt worden, is er een subtiel verschil:

  • Concentratieproblemen betreffen vooral het vermogen om langdurig aandacht vast te houden bij één taak of prikkel. Dit uit zich onder andere in snel afgeleid raken, niet afmaken van taken en moeite met doorzetten.
  • Aandachtsproblemen zijn breder: ze omvatten ook moeite met het filteren van relevante en irrelevante informatie, snel kunnen schakelen tussen verschillende taken en het verdelen van je aandacht over meerdere prikkels. Deze problemen zien we onder meer bij mensen met hersenletsel, ADHD of ADD.

Bij hersenaandoeningen kunnen beide vormen van problemen tegelijk optreden en elkaar versterken.

Tips om concentratieproblemen te verminderen

Je focus versterken begint vaak bij kleine, haalbare aanpassingen. Dingen die je zó kunt toepassen in je dag, zonder dat het meteen een grote verandering hoeft te zijn.

  1. Werk bijvoorbeeld met blokken van geconcentreerde tijd. Veel mensen vinden de Pomodoro-techniek fijn: 25 minuten gefocust werken, dan een korte pauze. Die afwisseling helpt je brein om helder te blijven. Zet tijdens die momenten meldingen uit, sluit onnodige tabs en leg je telefoon even uit zicht. Minder prikkels = meer ruimte.
  2. Beweging tussendoor doet wonderen. Even een paar minuten rekken, wandelen of je schouders losmaken maakt écht verschil. Net als voeding: kies voor producten die je brein voeden in plaats van belasten. Denk aan noten, groene bladgroenten, vette vis en zo min mogelijk geraffineerde suikers. Meer over brainfood
  3. Zorg ook voor rust in de nacht. Een vast slaapritme in een donkere, koele ruimte zonder schermen helpt je systeem te herstellen en klaar te maken voor een nieuwe dag.

4. Ademhaling, meditatie of mindfulness kunnen helpen om je hoofd tot rust te brengen. Dat hoeft niet ingewikkeld: een paar keer per dag bewust ademen kan al genoeg zijn. Mensen die bij Mayura gebruikmaken van Brain+ combineren het vaak met zo’n ademritueel, om stress te verzachten én focus te versterken.
Meer meditatie oefeningen.
5. Gebruik waar nodig digitale tools die je helpen overzicht te houden — zoals focus-apps, takenlijstjes of rustige achtergrondgeluiden. En plan je belangrijkste taken op het moment van de dag waarop je merkt dat je scherp bent. Voor de één is dat ‘s ochtends vroeg, voor de ander na een wandeling.
6. Gun jezelf ook een beloning als iets lukt. Een moment van voldoening versterkt je motivatie. En durf te experimenteren: wat voor de één werkt, is voor de ander juist afleidend. De kunst is ontdekken wat jóu helpt om je aandacht terug te vinden.

Feiten en cijfers concentratie

Feiten en cijfers: concentratieproblemen in Nederland

Concentratieproblemen voelen voor steeds meer mensen als een realiteit. Uit betrouwbare onderzoeken blijkt:

  • In het eerste kwartaal van 2023 gingen volwassenen tot wel 24 % vaker naar de huisarts met geheugen- en concentratieklachten dan in dezelfde periode in 2020 (bron 5).
  • Met name mensen tussen 45 en 74 jaar zagen een flinke stijging van huisartsenbezoeken (+40 %)(bron 6).
  • Er is bewijs dat bijna veertig procent van volwassenen met slaapproblemen aangeeft dat dit hun dagelijkse functioneren belemmert, zoals concentratieverlies en vergeetachtigheid . 
  • Onderzoeken laten zien dat het gemiddeld 23 minuten duurt om je volledig te herpakken na een afleiding — een uitdaging in onze multitaskende wereld. (bron 3).
  • Wetenschappelijke publicaties bevestigen dat hormonale veranderingen tijdens zwangerschap of overgang bij ongeveer 70% van de vrouwen tijdelijke concentratie- en geheugenproblemen veroorzaken  (bron 2).

Veelgestelde vragen over concentratieproblemen

Bronnen

  1. Kim J. J. & Diamond D. M. (2002). The stressed hippocampus, synaptic plasticity and lost memories.Nature Reviews Neuroscience, 3, 453–462. .
  2. Chee, M. W. L. et al. (2020). Sleep Deprivation Causes a Decline in Many Cognitive Functions, One of the Most Sensitive of Which Is Working Memory. Frontiers in Human Neuroscience,14, 360.
  3. Mark, G. (2008). The cost of interrupted work: More speed and stress. Universiteit van Californië, Irvine.
  4. Wesołowska, W., Bachoń, E., Doligalska, M., Stremel, A., Leszyńska, A., Linke, J., Bałoniak, Z., Kozłowska, D., Bałoniak, J., & Tuszyńska, W. (2025). Omega‑3 fatty acids: Key players in cognitive function and brain health. Journal of Education, Health and Sport, 77, 56776.
  5. RIVM / Nivel (2023)
    Bosmans M., Baliatsas C., Hooiveld M., Magnée T., Kanis B., Dückers M. Kort-cyclisch Cijferoverzicht Gezondheidsmonitor COVID-19: 5e gegevensrapportage (januari–maart 2023). Nivel, 2023. 
  6. NOS / RIVM (31 mei 2023)
    Zurhake S. Opmerkelijke groei aantal volwassenen met geheugenproblemen na coronapandemie. NOS Nieuwsuur. Onthult eveneens die 24 % toename in huisartsbezoek en bevestigt de 40 % stijging onder 45–74-jarigen.